Media

Wykonywanie powiększonych obrazów fotograficznych odbywa się we­dług takiej samej zasady, jak fotografowanie aparatem fotograficznym, a różni się od niego tym, że miejsca przedmiotu i obrazu są zamienione. Jako przedmiot służy negatyw, który się umieszcza w miejscu odpowiada­jącym położeniu filmu podczas fotografowania i oświetla się z tyłu silnym źródłem, światła. Obiektyw tworzy obraz oświetlonego negatywu na pa­pierze fotograficznym w miejscu odpowiadającym przedmiotowi podczas fotografowania. Zależnie od położenia negatywu w stosunku do obiekty­wu, obraz ten może być mniej lub więcej powiększony. Przebieg promieni światła podczas powiększania odbywa się według takich samych praw, jak podczas fotografowania, lecz kierunek ich jest odwrotny.W zasadzie można zastosować do powiększeń aparat fotograficzny, uzupełniając go ramką z dwoma szkiełkami dla umieszczenia pomiędzy nimi negatywu oraz światłoszczelną lampę oświetlającą szkło mleczne, które stanowi tło dla negatywu. Jest to jednak z kilku względów nieprak­tyczne i dlatego do powiększania stosuje się samodzielny aparat zwany powiększalnikiem.

Kopiowanie powinno się odby­wać w takiej odległości od lampy, aby czas prawidłowego naświetlenia wynosił od 10 do 30 sekund i dawał się odmierzać z dostateczną dokład­nością, np. do V*-1 sekundy.Obróbkę chemiczną papierów przeprowadza się w trzech kuwetach: dwóch mniejszych (np. 13X18 cm) na wywoływacz i utrwalacz i jednej większej (np. 18 X 24 cm lub 24 X 30 cm) na przerywacz. W czasie obróbki papier przenosi się z jednego roztworu do drugiego, a następ­nie – do trzeciego za pomocq szczypców metalowych lub z tworzywa sztucznego, a nie palców. Płukanie odbywa się w dużej kuwecie lub mi­sce, w bieżącej wodzie wodociągowej. Przed suszeniem (zwłaszcza na blasze chromowanej) wskazane jest zanurzenie odbitek w roztworze zwil- żacza.Suszenie odbitek przez zawieszenie w powietrzu odbywa się podobnie jak suszenie filmów negatywowych.

Wobec istnienia dużej liczby odmian papierów do kopiowania styko­wego powstaje pytanie, jaki papier należy wybrać. W Polsce niemal wy­łącznie sprzedaje się papiery krajowe fabryki Bydgoskie Zakłady Foto­chemiczne FOTON I dlatego należy przede wszystkim zapoznać się z ich asortymentem. Składa się on z najmniej czułych papierów Chlor C 26°, C 34°, C 42°, C 50°, C 58° – 111 C, na których otrzymuje się obrazy czysto czarne lub ntebieskawoczarne, z nieco czulszych papierów Chlor B CB 42°, CB 50°, CB 58° – 221 K, 225 K, 231 K, na których w normal­nym wywoływaczu otrzymuje się obrazy bunatnawoczarne, a w specjalnym procesie obróbki — obrazy w różnych odcieniach brunatnych, oraz z kil­kanaście razy czulszych papierów Portrait-Rapid PR 42 — 225 K, 231 K, które mogą być używane zarówno do kopiowania stykowego, jak i do po­większania. Na tych papierach, używanych w fotografii zawodowej i arty­stycznej, otrzymuje się obrazy w odcieniu brunatnawoczarnym, odznacza­jące się bogatą skalą szczegółów.

Chemikalia dozowane Orwochrom oznaczane sq dodatkową literą C, np. C 07 itp. W sprzedaży znajdują się także regeneratory roztworów C 07 R i C 57 R. Regenerację wywoływacza w razie prowadzenia obróbki na większą skalę prowadzi się dodając po wywołaniu każdego filmu 80 cm³ regeneratora 07 R do wywoływacza czarno-białego lub 50 cm³ regeneratora 17 R do wywoływacza barwnego. W obróbce niewielkiej liczby filmów regenerację roztworów można zastąpić przedłużaniem czasu wywoływania, jednak nie osiąga się tym sposobem stałosci wyników obróbki. Uwagi dotyczące zachowania czystości, dokładności temperatury roztworów, właściwości alergicznych wywoływacza barwnego i działania roztworów są takie same, jak w opisie obróbki negatywowej barwnej. Przygotowując roztwory własnoręcznie należy stosować przepisy ORWO.

Po lekkim naprężeniu filmu zakłada się z powrotem i do­kręca górny talerzyk szpuli, a następnie obraca się szpulę w lewo, wsku­tek czego film nawija się na spiralę. Należy go przy tym wprowadzać nie­co ukośnie. Do napełnienia puszki ze szpulą wystarcza 600 cm³ roztworów. Po wla­niu wywoływacza i uruchomieniu zegara należy kilkakrotnie wstrząsnąć szpulę w wywoływaczu, aby usunąć pęcherze powietrza przylegające do zwojów filmu, a co 30 sekund obrócić kilka razy szpulę w obie strony. Do I płukania należy wyjąć szpulę z puszki i włożyć do kuwety z bieżącą wodą, a następnie zlać wywoływacz, opłukać puszkę i wlać roztwór od­wracający.

Przebieg i warunki obróbki fotograficznej w puszce najczęściej spotykanego w Polsce, maskowanego filmu nega­tywowego Orwocolor-Negativ-Film NC19 Mask, pochodzącego z VEB Filmfabrik Wolfen ORWO w NRD oraz dwóch filmów Agfacolor-Negativ- film: nie maskowanego filmu CN17 Universal i maskowanego filmu CNS, produkowanych przez zakłady Agfa-Gevaert w RFN. Obróbka obu tych ostatnich materiałów jest jednakowa i powinna się odbywać w całko­witej ciemności aż do zakończenia odbielania, po czym można otworzyć puszkę w białym świetle. Warunkiem udanej obróbki jest zachowanie, czystości i szczególnej staranności

Obróbka fotograficzna materiałów negatywowych barwnych jest w zasadzie podobna do obróbki materiałów czarno-białych i może być wykonywana w warunkach amatorskich, opisanych w poprzednim roz­dziale, lecz za pomocą innych roztworów i z wprowadzeniem odbielania obrazu srebrowego przed utrwaleniem. Druga różnica polega na znacz­nie większym usztywnieniu procesu obróbki barwnej, tj. na ścisłym sto­sowaniu się do przepisanego składu i temperatury roztworów, według zaleceń producenta, oraz do czasu trwania poszczególnych czynności, włącznie z płukaniem w wodzie, a także do sposobu poruszania wywo­ływacza lub filmu w czasie wywoływania.